Laten we meteen maar met de houten deur in huis vallen: vergeet alles over wat je denkt dat houtbouw is. Een woning van hout zoals de meerderheid die waarschijnlijk tot gisteren kende, is niet ‘houtbouw’ van vandaag en morgen. Als dat zo was, dan zou het ook nooit de nieuwe standaard kunnen worden. Want dat wordt het, volgens onze voorspelling.

De oude standaard

Vraag mensen aan een huis te denken, en de meesten zullen een betonnen constructie met een bakstenen gevel voor zich zien. Plausibel, want sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is bouwen met beton (en staal) de norm geworden. In tegenstelling tot de houten woningen van die tijd was dat namelijk lekker stevig, goedkoop en potdicht te maken voor geluids- en weersinvloeden.
Nu, driekwart eeuw verder, weten we wel beter.

Die manier van bouwen blijkt helemaal niet zo best te zijn. Niet best voor de aarde, en ook niet het beste voor de mens. Bij de productie van cement, beton, bakstenen en staal is namelijk zeer veel energie en hitte nodig, wat een serieus groot deel van de wereldwijde CO₂-uitstoot veroorzaakt. Bovendien wordt er veel zand en grind aan de aarde onttrokken (geloof het of niet, men spreekt nu al van een zandtekort). Omdat de gevolgschade voor natuur en klimaat zo immens is, lijkt deze manier van bouwen binnenkort failliet. En dat met een woningbouwopgave van ruim 900.000 woningen in de komende 7 jaar…

‘Mass-timber’

Het goede nieuws is dat de ontwikkeling van houten woningbouw ook niet bepaald heeft stilgezeten, en naadloos het betonstokje kan overnemen. Maar dan zonder een negatieve ecologische footprint. Een rijtjeshuis, appartementenblok, vakantiewoning of kantoorpand, alles kan tegenwoordig met houtbouw. Want we bouwen niet meer met latjes en balkjes, maar vooral met massieve houten wanden en vloeren die bestaan uit samengeperste planken. ‘Mass-timber’ heet dit, en wordt in meerdere landen al langer toegepast.

Dit levert niet alleen een stevige constructie op die niet onderdoet voor betonbouw, er kleven nog een dot andere voordelen aan houtbouw anno nu:

• Brandveilig: ongelooflijk, maar waar. De buitenlaag van mass-timber verkoolt wat de rest van het hout isoleert.

• Gezonder binnenklimaat: hout reguleert vocht- en temperatuurschommelingen beter

• Herbruikbaar: met hout kan men ‘remontabel’ bouwen, zodat onderdelen ooit weer makkelijk kunnen worden hergebruikt

• Geluksgevoel: natuurlijk materialen hebben een positieve impact op ieders psyche en fysiek

• Lichter: 5x maar liefst, wat voor minder stikstofuitstoot zorgt bij transport.

• Kortere bouwtijd: kan wel de helft schelen

• Minder overlast op de bouwplaats, door prefab en modulaire productie.

• Veel minder bouwafval: nagenoeg niet zelfs.

• Geen fossiele grondstoffen: een boom is een hergroeibaar organisme. 

Unbrick & houtbouw

Een Unbrick woning bestaat voor 80% uit hout: om een 6-persoons Unbrick te bouwen, heb je 22 volwassen bomen nodig. In tegenstelling tot wat velen nog denken, komen die bomen niet uit het Amazonewoud, maar uit duurzaam beheerde bossen in Duitsland en Oostenrijk.
Er is en blijft ook meer dan voldoende hout beschikbaar in de Europese bossen. Om een idee te geven de hoeveelheid hout die nodig is voor een Unbrick groeit in slechts 279 seconden (!) weer aan. Bovendien: voor elke boom die we oogsten, planten we er 3 terug.

Houtbouw kan dus voor zowel de bewoner als het klimaat een enorme vooruitgang betekenen.

Maar het allergrootste voordeel ten opzichte van de conventionele bouwmethode, is het gegeven dat houtbouw CO₂ -negatief is. In plaats van dat er bij de productie CO₂ vrijkomt, neemt een boom juist CO₂ op, wat in het hout blijft zitten zolang het hout niet verbrandt of wegrot. Zo slaat 1 kuub hout maar liefst 1.000 kg CO₂ op.

CO₂-opslag van hout in perspectief. 1 m3 hout = 1 ton CO₂ opslag

= 6.000 km rijden met een dieselauto
= 8 retourvluchten van Amsterdam naar Londen
= 1,5 jaar ademen door een persoon

Kortom, een partij hout van slechts 1m x 1m x 1m heeft al een enorme CO₂-opslag. Daar komt bij dat men met houtbouw tevens ca. 1 ton CO₂-uitstoot van beton- en staalproductie vermijdt. Dubbele winst dus. 

De houten eeuw

Staat dan niets ‘een houten eeuw’ in de weg? Nou, erg weinig. Er zijn vandaag de dag niet veel redenen te bedenken om toch maar voor betonbouw te kiezen. En als je erop let, dan zie je ook bij jou in de regio steeds meer houtbouw projecten. De een nog mooier dan de ander. Loop gerust eens daar naar binnen, je ervaart de prettige voordelen direct.

Maar eerlijk is eerlijk, de massale omarming door bewoners en bouwers zou nog sneller gaan als de huidige in beton gebeitelde wet- en regelgeving, in hout wordt gegutst. Kortom houtbouw is de toekomst.